Pomnik ku czci stargardzkich kolejarzy poległych w czasie I Wojny Światowej [nieistniejący pomnik] 2


Obelisk ku czci Stargardzkich Kolejarzy

Grafika Jürgena Willbartha przedstawiająca nieistniejący obelisk ku czci poległych kolejarzy przy Placu Zgody.

Pomnik (obelisk) ku czci stargardzkich kolejarzy poległych w czasie I wojny światowej, pl. Zgody (d. Wichert Platz). Pomnik został ustawiony u wjazdu na osiedle pracowników Kolejowych Zakładów Naprawczych. Odsłonięto go 1 sierpnia 1926. Był poświęcony 146 kolejarzom ze Stargardu poległym w czasie I wojny światowej. Miał formę głaza narzutowego z wmurowaną granitową tablicą, z inicjatywy Związku Kolejarzy (Eisenbahn Verein). Główny obelisk był otoczony mniejszymi kamieniami, umieszczono na nim tablicę ze stosownym napisem, zaś w latach następnych cały teren został ogrodzony pięknym, kutym płotem oraz obsadzony topolami i srebrnymi świerkami. Lokalizacja pomnika na placu znajdującym się przy wjeździe na osiedle kolejowe, nie była przypadkowa. Stargardzkie Warsztaty Kolejowe, partycypowały w kosztach budowy tego osiedla. Tylko do połowy 1925 roku, wybudowano 120 mieszkań w czterorodzinnych domach na obecnych ulicach; Szczecińskiej, Czeskiej, Jugosłowiańskiej (do której wjazd, jako bramę z pięknym łukiem widzimy na obecnej grafice), Łużyckiej i Serbskiej. Przy budynkach mieszkalnych wybudowano dodatkowo zaplecza gospodarcze. Cała dzielnica tonęła w zieleni, przy ulicach rosły kasztanowce i tuje.

Drugą wojnę światową, dzielnica przetrwała w stanie nienaruszonym. W okolicznych domach zamieszkali tak jak niegdys kolejarze, tym razem polscy.
Przybyli oni do Stargardu do odbudowy zniszczonych zakładów kolejowych – głównie z Radomia i Stanisławowa na Kresach Wschodnich.
Jednak był jeszcze ktoś, kto oprócz nich zasiedlił opustoszałe domy. W kilku z nich, tuż za widocznym na grafice łukiem bramnym przy ulicy Jugosłowiańskiej, zwycięska Armia Czerwona urządziła szpital dla swoich żołnierzy.
To właśnie Rosjanie przyczynili się do dewastacji pamiątkowego miejsca. Najprawdopodobniej w 1946 roku zniszczyli ogrodzenie, potem wycięli świerki, a w końcu pochowali na placu dwóch zmarłych z pobliskiego szpitala.
W latach późniejszych, miejsce pamięci ulegało stopniowej degradacji.
W trakcie poszerzania ulicy Szczecińskiej, kiedy wycięto dziesiątki wspaniałych kasztanowców rosnących wzdłuż niej, całkowicie zlikwidowano również skwer na Placu Zgody.

Źródła: opis pomnika – wikipedia.pl , dalsze losy i grafika pochodzi z profilu Stargard Nieznanany (autorstwa pana Mirosława M.)


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

2 komentarzy do “Pomnik ku czci stargardzkich kolejarzy poległych w czasie I Wojny Światowej [nieistniejący pomnik]

  • Mirosław Mazański

    Powyższy tekst, choć w nieco prostszej formie zamieściłem w Wikipedii. Później nieco rozbudowany na portalu MMStargard jako zagadkę historyczną a później faktycznie na facebook`owej stronie Stargard Nieznany.

  • Erick

    Ztroskanioe zasadne, choć bjkruae refleksji o przyczynach fatalnej sytuacji ekonomicznej starego PKP, ktf3re przodowało w polskiej gospodarce niegospodarnością i finansową rozrzutnością. Kto śledzi wydawnictwa gospodarcze to wie, że nieszczęście Kolei tkwi w samej Kolei, ktf3ra razem ze swoimi związkami ani myśli poprawić swoją gospodarność. Może koniec monopolu PKP zmusi kolejarzy starej gwardii do zmiany mentalności utrzymanka państwa , czyli nas wszystkich podatnikf3w. Od krzyku jak mf3wią Gf3rale dudkf3w nie przybędzie.A tak przy okazji, zastanawiające jest nasze powszechne oczekiwanie państwowego mecenatu a deficyt budżetowy rośnie i podatki także (patrz licznik Balcerowicza).